Aantal bouwvergunningen eerste kwartaal daalt met 28 procent
17 mei 2023
Het aantal bouwvergunningen voor nieuwbouwwoningen is in het eerste kwartaal van 2023 uitgekomen op 12.759. Dit betekent een daling van 27,7% ten opzichte van het eerste kwartaal in 2022. Het aantal vergunningen in maart kwam uit op 5.570, waardoor het lage aantal vergunningen in de eerste twee maanden van 2023 niet werd goedgemaakt. Als de huidige trend van het lage aantal vergunningen doorzet, zal het totaal aantal vergunningen voor nieuwbouwwoningen over heel 2023 niet verder komen dan zo'n 47.000. Het woningtekort zal daardoor sterk oplopen in de komende jaren, en de ambities uit de Nationale Woon- en bouwagenda zullen door het lage aantal vergunningen niet kunnen worden gehaald in de komende jaren. De vraag is of de Startbouwimpuls uit de voorjaarsnota de woningbouw in voldoende mate op gang kan houden.
Laagste aantal vergunningen sinds 2016
De vergunningverlening voor nieuwbouwwoningen komt in 2023 maar moeizaam op gang. Het aantal bouwvergunningen is in het eerste kwartaal van 2023 uitgekomen op 12.759. Dit is het laagste aantal bouwvergunningen in een enkel kwartaal sinds 2016. Na de zeer lage aantallen vergunningen in januari (3.878) en februari (3.311) was het aantal in maart (5.570) weliswaar hoger, maar niet voldoende om het totaal in het eerste kwartaal op voldoende niveau te brengen. Het aantal vergunningen daalde met 28% ten opzichte van het eerste kwartaal van 2022. Als deze trend door het hele jaar heen wordt doorgezet, worden er in 2023 slechts 47.000 bouwvergunningen verleend. Dat betekent een dalende woningbouwproductie in de komende jaren, waardoor het woningtekort verder op zal lopen.
Stijgende kapitaalmarktrente drukt op vergunningaanvraag
Een belangrijke verklaring voor het lage aantal vergunningen is dat er minder vergunningen voor nieuwbouwprojecten worden aangevraagd. De gestegen kapitaalmarktrente leidt tot meer financieringslasten voor investeerders in nieuwbouw, maar ook tot stijgende hypotheekrente. Hierdoor wordt het kopen van een nieuwbouwwoning ook voor particulieren duurder, en stagneert de vraag. Omdat er zowel vanuit investeerders als vanuit particulieren minder vraag naar nieuwbouwwoningen is dan in voorgaande jaren, worden er door bouwers en ontwikkelaars minder vergunningen aangevraagd.
Startbouwimpuls
Om het effect van de veranderde marktomstandigheden te verminderen heeft minister Hugo de Jonge (RVO) in de Voorjaarsnota de zogenaamde 'Startbouwimpuls' aangekondigd. Deze subsidie, die via gemeenten kan worden aangevraagd, moet helpen bij het financieel haalbaar maken van nieuwbouwprojecten die onder de huidige marktomstandigheden dreigen stil te vallen. Er is hiervoor een bedrag van 250 miljoen euro gereserveerd.
Marijn Snijders, algemeen directeur Capital Value: "Het is van essentieel belang voor de woningmarkt dat de nieuwbouwproductie wordt gestimuleerd. De startbouwimpuls is een belangrijke handreiking van het Ministerie en om verdere vertraging te voorkomen hopen wij dat deze zo spoedig mogelijk wordt ingevoerd. Om de 40.000 woningen die nu worden bedreigd met uitstel of afstel alsnog te laten bouwen zal waarschijnlijk een verhoging van het gereserveerde bedrag noodzakelijk zijn. Invoering van de startbouwimpuls zal ertoe bijdragen dat er ook meer vergunningen worden aangevraagd voor de bouw van betaalbare (huur)woningen."